یکی از مسائل مهمی که معمولا در حین طلاق زوجین مطرح می‌شود، بحث مالکیت طلا و پس گرفتن آن‌ها بعد از طلاق است.

معمولا طلاها در زندگی زناشویی به زن هدیه داده شده‌اند و این عمل، تحت عنوان عقد هبه قرار می‌گیرد. همچنین این امکان وجود دارد که مرد، طلاها را به زن امانت داده باشد. بنابراین، در هنگام طلاق ممکن است اختلافاتی در خصوص تعیین تکلیف طلا بعد از جدا شدن زن و مرد ایجاد شود و مرد قصد داشته باشد که طلاهای هدیه داده شده را پس بگیرد. لذا در این وضعیت، این سوال برای زوجین ایجاد شود که مالکیت طلا با چه کسی است؟ در این مطلب از مجله دلتا به موضوع مالکیت طلا بعد از طلاق می‌پردازیم.

مالکیت طلا در طلاق

طلاق، به عنوان یکی از اسباب برهم زدن نکاح محسوب می‌شود. به این معنا که به رابطه زوجیت میان زن و مرد پایان می‌دهد. اما از آن جهت که بر طبق رسوم، مرد به مناسبت‌های مختلف، طلاهایی را به همسر خود می‌دهد، بحث مالکیت طلا در طلاق در بسیاری از دعاوی طلاق مطرح می‌گردد.

در قانون مدنی و قوانین مرتبط، به تعیین تکلیف طلا بعد از جدا شدن زن و مرد پرداخته نشده است. اما در حالت کلی، بخشیدن طلا و جواهر به زن را می‌توان نوعی هبه در نظر گرفت.

بر اساس ماده ۷۹۵ قانون مدنی: “هبه، عقدی است که به موجب آن، یک نفر، مالی را مجانی به شخص دیگری می‌دهد.” براساس بخش آخر همین ماده، به موجب عقد هبه، زن مالک طلا می‌شود و می‌تواند هرگونه تصرفی در آن کند.

در این شرایط، مالکیت مال به شخصی تعلق می‌گیرد که مال به او هدیه شده است. بنابراین، درصورتی‌که طلا و جواهر به زن هدیه داده شده باشد، مالکیت آن‌ها بر اساس قانون به خود زن تعلق دارد. اما باید به این نکته اشاره شود که در برخی موارد، عقد هبه قابل رجوع است( یعنی می‌توان در برخی موارد مواردی که هبه داده شده مانند طلا را پس گرفت)، زیرا هبه عقدی جایز است.

شرایط رجوع از هبه

درصورتی‌که عقد هبه را یک عقدی جایز بدانیم شخص هبه‌کننده(شوهر) هر زمان که بخواهد می‌تواند این عقد را بر هم زند و مال هبه شده را دوباره از آن خود نماید. اما این رجوع به هبه باید در شرایط خاصی صورت بگیرد این شرایط عبارتند از:

•  زمانی شوهر می‌تواند تقاضای پس گرفتن طلا از زن نماید که این مال هدیه داده شده از بین نرفته باشد.
• هنگامی پس گرفتن طلا از زن برای شوهر قابل اقامه است که مالکیت مال هبه شده انتقال داده نشده باشد( فروخته نشده باشد)
• اگر در مال هبه شده تغییراتی صورت گیرد شوهر نمی‌تواند تقاضای استرداد طلا از زن را داشته باشد.

پس گرفتن طلا‌هایی که به عنوان هدیه به زن داده نشده است

همان‌طور که گفته شده طلا‌ها و هدایای که مرد یا خویشاوندان وی به مناسبت‌های مختلف به زن هدیه داده‌اند متعلق به وی است. زن می‌تواند هرگونه دخل و تصرفی در آن‌ها داشته باشد. اما اگر این طلا‌ها به عنوان هدیه به زن داده نشده باشد، مرد می‌تواند به هنگام طلاق، تقاضای پس گرفتن طلا از زن را در دادگاه مطرح کند.

به عنوان مثال مرد می‌تواند ادعا کند که طلا‌ها به عنوان امانت در دست زن بوده است. مثلا مرد طلا‌ها را به عنوان سرمایه خریده است و به زن سپرده تا از آن‌ها نگهداری کند. البته مرد برای اینکه بتواند در خصوص استرداد طلا از زوجه درخواستی داشته باشد باید بتواند برای ادعای خود سندی همانند فاکتور خرید طلا و جواهرات را ضمیمه تقاضای خود نماید. درغیراین‌صورت امکان اثبات این تقاضا برای مرد بسیار سخت است. اگر به مباحث طلاق علاقه دارید به مطلب چگونه مردان بدون دلیل، همسران خود را طلاق دهند؟ مراجعه کنید.

پیشنهاد مطالعه: برای آشنایی با نکات حقوقی مطلب  آیا مراجعه به فالگیر مجازات دارد؟ را مطالعه کنید.