زمانی‌که زن و مردی قصد دارند به عقد ازدواج یک‌دیگر در آیند، به لحاظ عرفی برخی از شروط ضمن عقد تحت عنوان شروط دوازده‌گانه را امضا می‌کنند.

ممکن است که زن و مرد ضمن عقد نکاح اقدام به نگارش شروطی نمایند که این شروط بنا به دلایل حقوقی و قانونی باطل باشند. آگاهی از شروط باطل ضمن عقد ازدواج برای همه افرادی که قصد درج شرط ضمن عقد ازدواج را دارند امری ضروری است. در این مطلب از مجله دلتا به موضوع شروط باطل کننده عقد ازدواج می‌پردازیم.

شروط باطل ضمن عقد نکاح

همان‌گونه که زن و مرد ممکن است شروط صحیحی را مشخص کنند تا طرف مقابل در صورت توافق به آن پایبند باشد، این امکان وجود دارد که گاهی شروط درج شده ضمن عقد نکاح به دلایلی باطل باشد که شروط باطل ضمن عقد نکاح خود به دو گونه هستند:

• برخی از شروط ضمن عقد باطل تاثیری در اصل نکاح ندارند و فقط خود شرط باطل است.

•  در مقابل، برخی از شروط ضمن عقد نکاح باطل‌کننده اصل عقد ازدواج نیز می‌باشند که توجه به این شروط باطل ضمن عقد نکاح حائز اهمیت فراوان است.

شروطی که باطل هستند ولی باعث باطل شدن عقد ازدواج نیستند

• شرطی که انجام آن غیر مقدور باشد: مثلا اگر ضمن عقد نکاح شرط شود که شوهر، مرده‌ای را زنده کند یا یک زبان خارجی را ظرف یک روز به‌طور کامل فرا گیرد این شرط غیر مقدور، باطل است ولی عقد نکاح را باطل نمی‌کند .
•  شرطی که در آن نفع و فایده‌ای نباشد: مثلا شرط شود که یکی از زوجین فاصله بین دو استان را با پای پیاده طی کند که در این‌صورت نیز شرط باطل است ولی عقد نکاح صحیح است.
•  شرطی که نامشروع باشد: مثل این‌که زن با شوهر خود شرط کند که کاملا در معاشرت‌های خود آزاد بوده یا این‌که ریاست خانواده با زن باشد، به دلیل این‌که این شروط مخالف شرع و قانون مدنی هستند می‌توان قائل به این مطلب شد که شروط مذکور نامشروع بوده و باطل هستند.

شروطی که عقد ازدواج را باطل می‌کنند

علاوه‌بر شروطی که ذکر شدند، برخی از شروط باطل ضمن عقد نکاح هستند که به صحت عقد نکاح خلل وارد می‌کنند و سبب باطل شدن عقد ازدواج خواهند شد.

 به عنوان مثال در صورتی‌که در عقد ازدواج شرط شود که زن یا شوهر وظایف زوجیت خود را در مقابل یکدیگر انجام نداده و تمکین خاص یا رابطه زوجیت میان آن‌ها پدید نیاید. این شروط باعث باطل شدن عقد ازدواج می‌شوند.

پیشنهاد مطالعه: برای آشنایی با نکات حقوقی بیشتر مطلب تقسیم اموال بین زوجین در طلاق توافقی ممکن است؟ را مطالعه کنید.